Benim Adım Mutlu: Trajik Kadın Cinayetleri
27. Uçan Süpürge Uluslararası Kadın Filmleri Festivali kapsamında Ayşe Toprak ve Nick Read’in yönetmen koltuğunda oturduğu İngiltere-Türkiye ortak yapımı olan “Benim Adım Mutlu” uzun metraj belgeseli seyircilere sunuldu. Belgesel, on dokuz yaşında televizyondaki bir yetenek yarışmasını kazanıp şöhrete yaklaşırken hayatını bir kadın cinayetinde kaybetmekten son anda kurtulan Mutlu Kaya’nın hikâyesini anlatıyor. Türkiye’de ve dünyada her yıl artan kadın cinayetleri sorununa dikkat çekmeyi amaçlayan bu gerçek hayat hikayesi, izleyicilerde farkındalık oluşturmayı hedefliyor.
Mutlu, Diyarbakır’ın Ergani ilçesinde ailesiyle yaşamaktadır. 6 kız ve 2 erkek olmak üzere 8 kardeşten oluşan kalabalık bir aileleri vardır ve müzik aile üyeleri arasında güçlü bir bağ oluşturur. Mutlu’nun ablası Songül güzel sesiyle şarkı söylerken erkek kardeşi Hakan gitarla ona eşlik eder ve Mutlu’nun gerçek ve bir o kadar hüzünlü hikayesi anlatılmaya başlanır.
Mutlu’nun hikayesi gerçekten çok dokunaklıydı, izlerken gözlerim doldu. 2015 yılında ablasıyla birlikte okul kantininde çalışırken, bir arkadaşı Mutlu’nun Adıyaman Türküsü’nü söylerkenki videosunu Sibel Can’ın sunduğu “Sesi Çok Güzel” yetenek yarışmasına gönderir. Mutlu’nun sesi o kadar güzel ve içliydi ki Sibel Can çok etkilenir ve Ergani’ye kadar gelerek Mutlu’yu İstanbul’a yarışmaya götürür. Bu, Mutlu için hayatında dönüm noktasıdır; doğuda yaşayan kalabalık ve orta halli bir ailenin kızı olarak şarkıcı olma hayaline bu eşsiz fırsatla yaklaşır. Ancak Mutlu’nun hayatının bu anda dönüm noktası olan başka bir durum vardır: Mutlu’yu beğenen ve durmadan mesajlar atan Veysi Ercan. Mutlu, bu güzel fırsat ve hayalleri dolayısıyla Veysi ile birlikte olmak istemediğini belirtir ancak maalesef olaylar burada bitmez, Veysi takıntı yapmaya başlar.
Mutlu İstanbul’a gidip “Sesi Çok Güzel” yarışmasını Sibel Can’ın da desteğiyle birincilikle bitirir ve finale çıkmaya hak kazanır. Finale hazırlanmak için Mutlu Ergani’ye döner ve ablası Dilek ile bir hafta kalır. Ablasıyla kaldığı süre boyunca Veysi Ercan’dan ölüm tehditleri alır ve bu tehditler yarışma sırasında daha da kışkırtıcı bir hal alır. Bir gece Veysi’den gelen “Dışarı çık ki seni tek öldüreyim, yoksa hepinizi öldürürüm.” şeklindeki tehdit mesajı sonrasında maalesef o gece vurulur. Yarışmayı kazanmasından günler sonra bir kadın cinayetinden son anda kurtulan Mutlu hayatta kalır ancak bedeni ağır hasar alır ve beynindeki kurşun çıkarılamaz.
Mutlu tam 58 gün komada kalırken Kaya ailesi perişan olur. Veysi Ercan ise hak ettiğinden çok daha hafif bir ceza olan 15 yıl hapis cezasına çarptırılır. Mutlu’nun hayatta kalması bile mucize iken, genç bir kıza bunu yapanın ağırlaştırılmış müebbet cezası alması gerekirdi. Mutlu komadan çıktıktan sonra uzun süre ayağa kalkamaz, yemek yiyemez, konuşamaz ve en önemlisi artık sesini kullanamaz hale gelir. Mutlu’nun ve ailesinin hayatı bir anda tepetaklak olur. Çeşitli tedaviler sonucu Mutlu yavaş yavaş yürümeye başlar ve az da olsa konuşabilir hale gelir. Sesini duyurabilmek için TikTok hesabı açar ve şu anda 2 milyondan fazla takipçisi bulunmaktadır. Mutlu için TikTok, dış dünyayla iletişim kurduğu bir pencere haline gelir. Mutlu bu zor süreci aşmaya çalışırken, Kaya ailesi ikinci bir acıyla karşı karşıya kalır; 2020’de Mutlu’nun ablası Dilek Kaya sevgilisi asker Yusuf Çalışkan tarafından öldürülür.
Bu olaylar, bir ailenin yaşadığı acıyı gözler önüne serer; bir kızları toprağın altında, diğeri ise ciddi hastalıklarla mücadele ederken, hepsi kendilerini sahiplendiğini düşünen zorba erkekler yüzünden. Dilek Kaya için ailesi, adliye koridorlarında, eylemlerde ve basın toplantılarında adalet ararlar. Sonunda adalet yerini bulur ve ailenin çabaları boşa gitmez; Yusuf Çalışkan müebbet hapis cezasına çarptırılır. Mutlu’nun ablası Dilek ile olan bağı çok güçlüdür ve Mutlu, tekerlekli sandalyede ablası için adalet savaşı verir. Mutlu, tüm fiziksel engellere rağmen annesi Hanım, ablası Songül ve kardeşi Hakan’ın desteğiyle kardeşi Dilek için adalet arayışına girerken, aynı zamanda sesini yeniden kazanıp şarkıcılığa devam etme mücadelesi verirler. Kadın cinayetlerini konu alan bir şarkı yazarak stüdyoda kayıt yaparlar ve Mutlu’nun en büyük isteğini ailece gerçekleştirirler.
Belgesel, tıpkı Mutlu gibi bir genç kadın olarak beni derinden etkiledi. Özellikle Mutlu iyileşti diye sevinirken ablasının başına gelenler ve ailece verdikleri adalet mücadelesi kısmında artık gözyaşlarımı tutamadım. Tamamen gerçek bir hikaye olması ve bu ve buna benzer hatta daha kötü olayların her geçen gün ülkemizde ve dünyada yaşanıyor olması belgeseli benim için çok daha hüzünlü ve gerçek kıldı. Unutmayın, 2015’ten bu yana Türkiye’de 3850 kadın erkekler tarafından öldürüldü; dünyada ise her yıl ortalama 47000 kadın partnerleri veya aile üyeleri olan erkekler tarafından öldürülüyor. Buna göre, ortalama her 11 dakikada bir kadın cinayete kurban gidiyor. “İstanbul Sözleşmesi Yaşatır!” diyerek kadın ve erkek herkesi bu belgeseli dikkatlice izlemeye ve bu konuda duyarlı olmaya çağırıyorum. Mutlu’nun TikTok hesabı ve Katarsis gibi programlardaki katılımları ile Dilek Kaya cinayeti ve Mutlu Kaya hakkında daha fazla bilgi edinebilirsiniz.
Yönetmen: Ayşe Toprak, Nick Read
– İNGİLTERE, TÜRKİYE / 2022
– Görüntü Yönetmeni: Meryem Yavuz Arık
– Kurgucu: Anna Price
– Özgün Müzik: Smith & Elms
– Yapımcı: Nick Read, Mahmut Kaya
– Yapım Şirketi: October Films, Red Zed Films, Horovel Films
Ödüller:
- 2023 Human IFF (Oslo) Human Rights/Human Wrongs Ödülü
- 2023 Krakow En İyi Belgesel
- 2023 FIFDH (Cenevre) Kolektif Etki Ödülü, Genç Jüri Ödülü
- 2023 AJB DOC Program Ödülü
- 2023 İnsan Hakları FF (Berlin) Mansiyon
- 2023 Dokufest (Kosova) Mansiyon
Benim Adım Mutlu: Trajik Kadın Cinayetleri