Everything Everywhere All At Once: Çoklu Evren’e Sıkışmak
Türkçeye “Her Şey Her Yerde Aynı Anda” olarak çevrilen Everything Everywhere All at Once, 95. Oscar Ödülleri’ne damga vurdu. Neredeyse her dalda adaylık alan film gişe rekorları kırdı. 2022’nin neredeyse tüm en iyi filmler listesinde yer alan filmin yazar ve senaristliğini ise Daniel Kwan ve Daniel Scheinert üstlenmekte. Oyunculardan ise başrol oyuncusu Michelle Yeoh en iyi kadın oyuncu, Jamie Lee Curtis ve Stephanie Hsu en iyi yardımcı kadın oyuncu ve son olarak Ke Huy Quan en iyi yardımcı erkek oyuncuya kategorisinde Oscar adayı gösterildi.
Peki bu filmi bu kadar özel kılan şey ne diyebilirsiniz. Çoklu evren teorileri üzerinden bir anne kız hikayesi gördüğümüz film bilim kurgu, komedi ve dramı birbirine işlemiş. Oyunculuklar ise muazzam iyi. Filmin kamera önü dışında kamera arkasında da “Infinity War” ve “Avengers Endgame” filmlerinin yönetmenleri Joe ve Anthony Russo filmin prodüksiyonunda yer alıyor.
Filmin konusu ve özetine kısaca değinecek olursam Evelyn, Çin’den Amerika’ya göç eden orta yaşlı bir kadındır. Evelyn çamaşırhanede babası, kocası Waymond ve kızı Joy ile birlikte yaşamaktadır. Evelyn, kızı Joy ile arasındaki dalgalanan ilişki, kocası ve Joy’un geçimsizliği ve iş ile alakalı sorunlarla mücadele eder. Bir gün vergi dairesine giderken asansörde yaşadığı bir olaydan sonra hayatı tam anlamıyla değişir. Film temelde bir aile dramasından oluşuyor gibi gözükse de çoklu evren teorileri ekleniyor. Ancak tam anlamıyla çoklu evren teorisi filmi de değil. Bünyesinde her şeyden biraz barındırıyor. Film; Everything, Everywhere, All at Once olmak üzere üç bölümden oluşuyor. Çoklu evrenlerde alfa evren adı verilen bir evren var. Evelyn’in bu alfa evrendeki kocası Evelyn’i bir maceraya sürüklüyor. Alfa evrendeki kocası Waymond’un amacını ise bu diyalog ile özetleyebiliriz:
“ Bir tuhaflık var. Kıyafetlerin ertesi gün asla eskisi gibi olmuyor. Saçın asla aynı şekle girmiyor hatta kahvenin tadı bile yanlış. Kurumlarımız çatırdıyor ve kimse artık komşuna bile güvenmiyor. Geceleri düşünüyorsun nasıl eskisi gibi olabiliriz. Bizi olması gerekene geri döndürmek istiyoruz.”
Everything Everywhere All at Once’ın kurgusuna gelecek olursak en başta biraz kafa karıştırıcı olsa da çok geç olmadan toparlayıp daha açıklayıcı ve sürükleyici oluyor. Olayları anlamamız için karakterler her şeyi detaylıca açıklıyor. Böylece izleyicinin kafasında soru işareti oluşmamış oluyor. Film bünyesinde pek çok filme gönderme ve olaylarla dalga geçme barındırıyor. Filmi izleyen herkesin açık şekilde fark edebileceği tarzda bu göndermeler. Özellikle Matrix göndermesi çok fazla. Matrix izleyenlerin mutlaka fark edeceği üstü kapalı olmayan göndermeler. Matrix sevenlerin bazılarını rahatsız etse de bence keyifli göndermeler olmuş.
Film temelde bilim kurgu kategorisinde yer alsa da bu bilim kurguyu kesinlikle absürt komediyle harmanlanmış. Alternatif evrenlerde gördüğümüz sosis parmaklar, burun karıştırmalar ve komik karate hareketleri filmi komedi kategorisine de dahil etmemize sebep oluyor. Dram kategorisine de kendimce eklememin sebebi ailenin kendi içinde yaşadıklarının aslında hiç kolay şeyler olmaması. Ayrıca Joy’un iç dünyası, yaşadıkları ve hissettiği izleyiciyi sarsıyor.
Buradan sonrası spoilerlı**
Filmin ilk sahnelerinde Evelyn’in Joy’un kız arkadaşıyla tanıştığını ve somurtkan tavırlar sergilediğini görüyoruz. Aynı şekilde Evelyn babasına Joy’un kız arkadaşını tanıtırken “arkadaşı” diyor ve Joy çok kırılıyor. Evelyn Joy’un hayat tarzına, yönelimine ya da direkt olarak olduğu kişiye saygılı davranmıyor ve Joy bunu hissediyor. Joy dizide kötü karakter olarak gözüküyor. Ancak bana göre kötü karakter değil. Tek istediği o dev bagelin içine girmek ve hiçbir şeyin anlamı olmaması. Anlam aramak ya da dünyayı eski haline getirme amacı taşımıyor. Joy yaşadığı şeyleri unutmak istiyor. Annesi bence hiçbir zaman eşini sevmedi. Waymond bir sahnede “Belki de gerçekten evlenmemeliydik.” diyor. Waymond ve Evelyn’in yaptığı bu evlilik o kadar monotonlaşmış ki artık kaybedilen yıllar olarak görüyor bunu Waymond. Waymond boşanma kağıdını verdiğinde Evelyn fark etmiyor bile. İlgisiz ve umursamaz çünkü. Paralel evrenler arasındaki en kötü halindeki Evelyn, kızı Joy ile savaşana kadar hiçbir şeyi anlamıyor. Savaştıktan sonra her şeyin sevgiyle çözülebileceğini fark ediyor. Tam olarak bu yüzden filmi izlerken benim için kötü karakter Joy değil Evelyn’di. Ailesi tarafından baskı kurulan, hayat tarzına saygı duyulmayan ve uzun zamandır birbirine aşık olmayan iki ebeveyn arasında büyümüştü ve bunlarda anlam aramak istemiyordu.
Everything Everywhere All at Once paralel evrenleri kafa yakıcı bir şekilde göze sokmaması, komedinin dozunu kaçırmamasıyla hem eleştirmenler hem de izleyici tarafından takdir gördü. Film/dizi eleştirme platformlarındaki puanları da oldukça yüksek. Örneğin şu an Letterboxd puanı 4.4/5, IMDB puanı 8/10 olan film izleyicilerin de beğenisini topladı. 9 dalda Oscar adaylığı kazanan bu filmi Netflix platformundan izleyebilirsiniz. Ayrıca Oscar adayı olan diğer filmleri ve oyuncuları öğrenmek için aşağıdaki linke tıklayarak “95. Oscar Adayları Açıklandı” yazımızı okuyabilirsiniz.
Everything Everywhere All At Once: Çoklu Evren’e Sıkışmak
