3. TAYF Uluslararası Kısa Film Festivali Kurmaca Seçkisi Değerlendirmesi
29 Nisan – 4 Mayıs tarihleri arasında gerçekleşen 3. TAYF Uluslararası Kısa Film Festivali, Türkiye başta olmak üzere toplamda 112 ülkeden 3165 filmin başvurduğu farklı kategorilerde izleyeceğimiz birçok film arasından Kurmaca seçkisini sizler için inceleyeceğiz.
Zemberek
Yönetmenliğini ve senaristliğini Recep Çavdar’ın üsteliği Zemberek, 13. İnönü Üniversitesi Kısa Film Festivali, Ulusal Kurmaca Yarışması Finalisti ve 1. Harput Kısa Film Festivali, Kısa Film Yarışması, Mansiyon Ödülü (2021)‘nün sahibi oluyor.
Zemberek, Ömer (16) karakteri üzerinden intikam mücadelesini tema alıyor. Doğu bölgesindeki küçük bir köyde yaşayan birkaç ailenin aralarında oynadıkları cirit müsabakası istenmeyen sonuçları meydana getiriyor. Ufuk Bayraktar (Veysi) rolü ile karşımıza çıkıyor. Bayraktar’ın kendinden emin tavrı oyunculuk performansını başarılıyı kılıyor. Ömer’in babasının ölümüne sebep olan kişi Veysi oluyor. Hikayenin olay örgüsü vicdan ve intikam üzerine sağlam temeller atarken bir taraftan da bu güdüleri besliyor. Yönetmen final sahnelerine doğru son bir müsabaka daha kaleme almış böylelikle Veysi’nin susmak bilmeyen iç sesi ve Ömer’in amacına ulaşması son bir hamleye bırakılıyor. Yönetmenin son sahnelerde kullandığı geniş açılar ile yeni bir müsabaka başlıyor.
Filmin açılışından itibaren Nuri Bilge Ceylan-Uzak esintilerini anımsamak, onun gözünden yeni bir filmi izlemek gibi hissettiriyor. Soğuk ve karın etkisiyle muntazam kareler gözümüze çarpıyor. Geniş açılar hikayenin dinamiğini oluştururken kadraj geçişlerinde nefes almamıza yardımcı oluyor. Zemberek, insani dürtülerimizi harekete geçiren bu dürtülerle ne yapacağımıza karar verdiğimiz iyi bir kısa film izlettiriyor.
Things Unheard Of
Yönetmenliğini ve senaristliğini Ramazan Kılıç’ın üstlendiği Tarihte Yaşanmamış Olaylar, festivalden festivale koşuyor. Antep Kısa Film Festivali En İyi Kısa Kurmaca (2023), Antalya Altın Portakal Film Festivali, Palm Springs Kısa Film Festivali gibi birçok festivale ev sahipliği yapmıştır.
Yönetmen Ramazan Kılıç, Türk toprakları içerisinde bulunan Ağrı ilinin Yorgunsöğüt köyünde yaşamlarını sürdüren Kürt vatandaşların farkındalık yaratan hikayesini temele alıyor. Tarihte Yaşanmamış Olaylar: Dil metaforu üzerinden sempatik bir dille Türk-Kürt ayrımcılığını gözler önüne sererken, bu kimliklerin aslında birer insan hikayesi olmasına farklı bir perspektifle yaklaşıyor. Kürtlerin kendilerini Türk topraklarına ait hissetmemeleri sebebiyle kendi içerisinde başkaldırı olarak Türkçe dilinin kullanılmasını yasaklıyorlar. Özellikle baskın eril kişiler üzerinden ilerleyen bu yasaklar farkında olmaya çalışan küçük bir kız çocuğu ile kırılmaya çalışılıyor. Hikaye bağlamında anlatılan Tavus Kuşu ve karga hikayesi farklı türlerin bir arada yaşarken birbiri ile uyum-uyumsuzluklarına dikkat çekiyor. Tavus Kuşu, karga ailesinin yanında yalnız kalarak hiçbir zaman onlarla aynı olamayacağını anlarken film içerisine konu olan Esmerxan (büyükanne) karakteri de tıpkı bu tavus kuşu gibi Türkçe dilini kullanarak bu topraklarda yaşamını sürdürüyor.
Tarihte Yaşanmamış Olaylar, samimi bir anlatıyla birlikte iyi bir resim çiziyor. Sinemanın etkileyici gücü ile kadraja alınan karakterler gerçek yaşam ile uyum içerisinde kendini ifade etmekte başarılı oluyor. Güçlü Sinematografisi ve oyunculuklarıyla yönetmenin zihnine ayna tutuyor. Ne Mutlu İnsanım diyene…
OyunBozan
İlayda İşeri’nin yazıp yönettiği OyunBozan, Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın desteklediği ilk kısa kurmaca filmi, Akbank Film Forum’da en iyi senaryo ödülünü ve İzmir Film Lab’den mansiyon ödüllerini aldı.
Yönetmen, evrenin kapısını aralayarak gerçekliğe farklı bir bakış açısı sunuyor. Hikayeyi 7-8 yaşlarındaki iki kardeş üzerinden ele alarak kurmaca ile animasyonu iç içe veriyor. Tüm ayrıntıları özenle seçilmiş her anın kendi içinde bütünlük oluşturması hikayeye hizmet eder nitelikte. Oyunbozan, emek verilmiş başarılı bir animasyon türünün en iyi örnekleri arasında yerini alıyor.
Çember
Berkan Aktepe’nin yönettiği Çember, 34. Ankara Film Festivali, Ulusal Kısa Film Yarışması, Finalist’i (2023), ve 24. İzmir Kısa Film Festivali, Ulusal Panorama Bölümü, Gösterim Seçkisi (2023)’inde yeri alıyor.
Aktepe, orta yaşlarda bunalıma giren bir yazar üzerinden uç noktalardaki karakterleri ele alıyor. Bunalım içerisinde olan ve yaratma güdüsü ağır basan Aziz karakteri (Serhat Özcan), başarılı oyunculuğuyla net bir duruş sergiliyor. Yönetmen, çemberin içerisindeki yalnız bireyleri ele alarak bu çemberin kırılması için güçlü bir metafor çiziyor.
Antakya’nın bilinen son kayıtlarındaki yapıları ile çekim yapma şansı bulan Çember, tarihi dokulara şahit olma şansı veriyor. Geniş açılarıyla güçlü bir Sinematografi çizerken hikayenin alanını genişleterek derin bir yaratım sürecini gözler önüne seriyor. Aktepe, “Çember; bireyleşemeyen insanların, işin içinden çıkamadıkları olayların, almaya cesaret edemedikleri tavırların, yaratamadıkları pozitif motivasyonların, hatta bazen problemin kendinde olduğunu bilmedikleri durumların kısır döngüye dönüştüğü süreçtir.” olarak tanımlıyor.
Farklı Bir Yas
Yönetmenliğini ve senaristliğini Beril Tan’ın üstlendiği Farklı Bir Yas, 2. Kaş Kısa Film Festivali, Ulusal Kısa Film Yarışması, En İyi Senaryo Ödülü. (2023) 19. Akbank Kısa Film Festivali, Ulusal Kısa Film Yarışması, Finalist’i (2023) oldu.
Ilgıt Uçum ve Ali Seçkiner Fenerci’yi başarılı performanslarıyla izleme imkanı bulduğumuz Farklı Bir Yas, adı gibi farklı bir yere değiniyor. Gün (Ilgın), karakteri toplum tarafından kabul görmüş bir torun olmamakla birlikte aslında tam da onların (toplumun) istediği gibi bir kadın kimliğinden tamamen sıyrılmış. Yönetmen güçlü ve kimseye ihtiyaç duymayan dik omurgalı bir kadın çiziyor. Çoğumuzun tanık olmakta zorlandığı bu karakter, kısa filmin içerisinde yaşayan diğer karakterlerle de küçük çatışmalar yaşayarak hikayenin dinamiğini kuvvetlendiriyor.
Senaryo ve Sinematografi paralel ilerlerken başarılı bir iz bırakıyor. Filmi izlerken büyük bir hevesle hikayenin nerede sonlanacağını merak ettiriyor. Gün karakteri modern çizgiler çekerek günümüz toplumuna ayna tutuyor. Farklı Bir Yas, güçlü alt metinleri, karakterleri ve değindiği “fırsattan istifade” tabiri ile festival festival gezmeyi hak ediyor.
Rutubet
Yönetmenliğini Turan Haste’nin yaptığı, senaryosunu M. Furkan Daşbilek’in kaleme aldığı Rutubet, 13. Baku Kısa Film Festivali – En İyi Yönetmen Ödülü, Santa Barbara Film Festivali – En İyi Kısa Film, 1. Zeytinburnu Belediyesi Çanakkale Kısa Film Yarışması – Birincilik Ödülü, 14. İKFD Ulusal Kısa Film Yarışması, Kurmaca Dalı – İkincilik Ödülü, 9. İnönü Üniversitesi Kısa Film Festivali, Ulusal Kurmaca Dalı – Üçüncülük Ödülü sahibi olurken birçok festivalde de yerini aldı.
Anadolunun bir köyünde öğretmenlik yapan İshak, hem bir baba hem de öğrencileri seven iyi bir öğretmen figürü ile karşımıza çıkarken yönetmenin hedeflediği kötülük ve masumiyet kavramına vurgu yapıyor. Hikayenin odağındaki kötülüğe kötülükle karşılık verme, intikam duyguları epey ağır basıyor. Masum bir çocuğun öğretmeninden aldığı anlık bir darbe sonrası yeni bir dinamik oluşturmayı başaran Haste, can yakmayan bir acının dahi insanı hangi derinliklere savuracağına koskocaman bir çığlık atıyor. Kin, öfke, intikam naraları çalarken anadolu köylerindeki sıkıntılarında altı çiziyor.
Görüntü yönetmenliğini üstelenen Mustafa Yeşilova, pürüzlerin üzerinde sıkışan duyguları açığa çıkarırken içimizdeki şeytanı uyandırmayı başarıyor.
Dazed
Sohrab Mohammadi’nin yönettiği Dazed, İran-kurmaca kategorisinde finalist seçildi. Senaryonun kurgu üzerinde harikalar yarattığı ilgi çekici bir kısa film Dazed. Mekan seslerini ve efektleri ustalıkla kullanarak bir sonraki sahne için alan açmayı başarıyor. Her bir geçiş hikaye ile bütünleşerek işlevselliğini koruyor. Çekim açıları ile desteklen güçlü hikayesi; an da kalmamız için bizi içine çekiyor.
İkilem
Sefa Akbulut’un yazıp yönettiği İkilem, 12. AB İnsan Hakları Kısa Film Yarışması İklim Eylemi Kategorisi Ödül sahibi oluyor. Başarı yönetmen birçok festivalde yerini alıyor.
İkilem; Vicdan ve açlığın arasında kalmak zorunda bırakılan yalnız bir balıkçıyı konu alıyor. Doğal oyunculuğuyla İkilem’e destek olan balıkçı İbrahim Erdoğan’da başarılı bir performans sergiliyor. Akbulut, net ve bir o kadar da soğuk, anlaşılması zor bir sınır çiziyor. Kar ve buzulların arasında gezinirken bir canlı bulma heyecanıyla aç kalma arasında gidip gelen hayatta kalma mücadelesini bizlere ustalıkla izlettiriyor.
Çağatay Çakal’ın güçlü sinematografisi zihnimizin belirli bölgelerini soğuturken bir yandan da düşünmemiz için bize fırsat veriyor.
Teamül
Ali Rıza Bayazıd’ın yazıp yönettiği Teamül, 4. Antep Kısa Film Festivali, Kurmaca Film Yarışması, Finalist. (2023) 3. Bornova Kısa Film Günleri, Kurmaca Filmler Bölümü, Gösterim Seçkisi. (2023) 3. TAYF Uluslararası Kısa Film Festivali, Kurmaca Dalı, Finalist. (2024) 1. NarFest Film Festivali, Kısa Film Yarışması, En İyi Film Dalı, Yarı Finalist. (2024) 1. NarFest Film Festivali, Kısa Film Yarışması, En İyi Yönetmen Dalı, Yarı Finalist. (2024) oluyor. Başarılı temasıyla birçok ödül toplayan Teamül, festivalden festivale geziyor.
Yönetmen, din motiflerindeki ayrımcılığa karşı güçlü bir ses olmak istiyor. Toplumun iç kesimlerinde yaşayan yaşlı bir adamın (hristiyan) olması yaşaması için sıkıntı sayılmıyorken (bizim için burada bir pencere açılmamış, terzi olarak toplum içerisinde yaşıyor) öldüğünde yapılan haksızlık karşısında duran güçlü bir karakteri izliyoruz. Her müslüman vefat ettikten sonra camiden sela veriliyorken başka bir dini inancı olan bireyin vefatında sela okunması kanunen yasak sayılıyor. Yönetmen, yapılan bu haksızlığın kendince önüne geçmeyi başarıyor.
Teamül; din,dir,ırk ayrımı için büyük bir farkındalığa parmak basıyor. Filmin öykü evrenine konumlandırılmış eskici figürü toplumun ana kesiminin dışında kalan ama o kesimin içine adapte olmayan yeni bir kapıyı aralıyor. Sinematografisi ve müzikleriyle büyük bir farkındalık yaratarak birçok festivalde yerini almaya devam edeceğe benziyor.
Wherever The Path Takes Us
Yönetmen, senarist ve oyuncu olan Elif Büşra Keleş, başarılı performansıyla göz kamaştırıyor. 24. İzmir Kısa Film Festivali, Ulusal Panorama Bölümü, Gösterim Seçkisi. (2023) 7. Kadın Yönetmenler Festivali, Ulusal Kısa Candır Film Yarışması, Finalist. (2024) 20. Akbank Kısa Film Festivali, Perspektif Bölümü, Gösterim Seçkisi. (2024) 3. TAYF Uluslararası Kısa Film Festivali, Kurmaca Dalı, Finalist. (2024) seçildi.
Wherever The Path Takes Us (Yol Bizi Nereye Götürürse), oyunculuk yapan kadın karakterin kariyerinde ilerleyebilmek için içerisinde bulunduğu sınırları genişletmesine odaklanıyor. Yaşadığı coğrafyada (Türkiye) kısıtlı imkanlara ve yetersiz kaynaklara sahip olması nedeniyle ülke değiştiriyor. Yönetmenin altını çizdiği konu çok net veriliyor. Öyle ki kendisi de bizzat oyuncu kimliğiyle yaşanan durumların yabancısı sayılmayacaktır. Kariyerinde belirli bir mertebeye ulaşmak isteyenler; siyasi, sosyolojik ve psikolojik olguların birçoğuna maruz kalıyorlar. İnsan yaşadığı sınırların içerisinde dahi yer yer yalnızlık, yetersizlik ya da eleştirel tutumlar sebebiyle kendini yaratma arzusundan geri çekiliyor. Havva (Elif), hikaye boyunca her sıkıntıya göz yumuyor; biliyor ki “var olmak” meselesi aslında tüm benliğimizle yaşamın emniyetli kollarına kendini bırakmakla eşdeğer.
Film, samimi aktarımıyla gerçeğe ayna tutarken yaşadığımız sorunlara da parmak basıyor. Bir kez daha anlıyoruz ki var olmak yaşamaktan öte bir çabayı beraberinde getiriyor.
3.TAYF Uluslararası Kısa Film Festivali, birbirinden farklı temalarıyla dikkatleri üzerine çekerken kurmaca dalında finale kalan eserlerin ortak özelliklerinden biri de birey ve toplum üzerinde farkındalık yaratmaya yönlendiriyor. İzlerken birçok kavramı ele alıp düşündüğümüz derinlikli bir pencereye açılıyoruz. İnsanı ve insanı yaratım gücüne sevk eden başka bir festivalde görüşmek ümidiyle.
3. TAYF Uluslararası Kısa Film Festivali Kurmaca Seçkisi Değerlendirmesi
