Ballerina: John Wick Evreninde Baba-Kız Problemleri
Merhabalar!
Bu yazıda birlikte John Wick evreninden fırlayan Ballerina filmini deşiyoruz.
John Wick evrenine ilk girişim biraz mesafeli olmuştu. Hakkında çok konuşuluyordu ama ben düz bir aksiyon filmi gibi bulduğum için uzaktım. Dümdüz, adamın yüzüne bile bakmadan kafadan vuran soğukkanlı suikastçı hikâyeleri bana göre değil. Ama bir gün çok sevdiğim bir arkadaşım izletmek ve evrenine sokmak için baskı yaptı ve evrene dahil olmuş bulundum. Bir şekilde evrenin içine çekildim. İşte o yüzden Ballerina, adını ilk duyduğum andan itibaren ilgimi çekti. Ana de Armas başrolde, film yine bu evrende ve yine karanlık bir intikam hikâyesi.
Ballerina, “John Wick 3” ve “4” arasında geçtiği varsayılan bir dönemde geçiyor ama zaman çizelgesi biraz bulanık kalmış bence. Eve Macarro adlı balerin-suikastçının, babasının ölümünün ardından başladığı intikam yolculuğunu izliyoruz. Film, tıpkı karakteri gibi biraz kırılgan başlıyor. İlk yarıda aksiyon sekansları yer yer dağınık, kamera fazla hareketli, kurgular sert. Özellikle Wick evreninin o kendine has uzun planlı, net koreografili dövüş sahnelerine alışkın biriyseniz burada bir süre sabretmeniz gerekiyor. Ama sabrederseniz, ikinci yarıda film kendini buluyor.
Filmin yönetmeni Len Wiseman. Wiseman’ı Lucifer dizisinden veya Zor Ölüm 4’ten biliyor olabilirsiniz. Tabii John Wick’in yaratıcı yönetmeni Chad Stahelski’yle kıyaslayınca, stil farkı hemen göze çarpıyor. Stahelski, dövüş sahnelerinde matematiksel bir estetik kurar; uzun planlar, temiz kadrajlar ve tabii ki sahnenin aksiyonuna kendimizi kaptırmamızı sağlayan kamera hareketleri… Bunun sebebi sanırım daha önce Martial Arts Academy’de kickboks eğitmeni olması 🙂 Hatta size harika bir bilgi: Chad Stahelski, yönetmen olmadan önce Matrix filminde Keanu Reeves’in dublörlüğünü yaparak kariyerindeki en büyük çıkışını yapmıştı. Serinin devam filmlerinde de dövüş sanatları dublör koordinatörü olarak görev alıp zorlu sahnelerde yine Reeves’in dublörlüğünü üstlenmişti. Dublörü olduğun birinin yönetmeni olmak her yiğidin harcı değildir diyebilir miyiz? 🙂
Wiseman ise ilk yarıda bu dili bırakıp daha klasik bir aksiyon stiliyle, kesme-dönme-zoom üçgeninde kayboluyor bence. Neyse ki sonlara doğru toparlamış. Özellikle karlı restoran sahnesi bayağı etkileyiciydi.
Görüntü yönetmeni Romain Lacourbas, ilk başta biraz mesafeli bir stil seçmiş. Kamera hep uzakta; karakterlerle aramızda bilinçli bir mesafe var. Bu bazen işe yarayabilir ama bazen de aksiyonun içine girmemizi engelliyor. Lacourbas’ın daha önce The Witcher dizisindeki kadrajlarına, ışık kullanımına ve kamera hareketlerine bayılmıştım. Burada, özellikle filmin ilk yarısında sönük buldum. John Wick 3 ve 4’te Dan Laustsen’in kamerası aksiyonun içindeydi, dövüşün ritmine göre dans eden bir göz gibiydi. Burada ise zaman zaman karelerin yapaylaştığını, koreografilerin gizlendiğini hissediyorsunuz. Ama ikinci yarıda – özellikle finaldeki köy baskını sekansında – Lacourbas da özgürleşiyor. Kamera sabitleniyor, aksiyon netleşiyor ve sonunda o beklenen görsel tatmin geliyor.
Oyunculuklara değinmeden incelememizi tamamlayamayız. Ana de Armas, fiziksel performans açısından etkileyici. Ama biraz fazla “temiz.” Dövüş sahnelerinde neredeyse hiç hata yapmıyor, oysa Reeves’in Wick karakteri her darbenin hesabını hakkıyla veriyordu. O gerçeklik hissi burada eksik. Ama duygusal sahnelerde, özellikle babasına dair sekanslarda sahici bir acı hissediyoruz. Yan karakterler zayıf – Norman Reedus resmen harcanmış – ama Gabriel Byrne’ün “Chancellor” karakteri filme ciddi bir enerji katmış. Zaten Byrne, Hereditary filminden beri aklımdaydı; oyunculuğunu tekrar farklı bir karakterle izlemek keyif verdi.
Senaryo tarafı Wick evreninden birkaç gömlek aşağıda kalmış. “Kanla oynarsan kurallar olur” gibi cümleler kulağa fazla dramatik geliyor. Oysa Wick evreninde kurallar hissedilirdi, söylenmezdi. Burada ise karakterlerin ağzından düşmeyen büyük laflar sahiciliği baltalıyor. Yine de aksiyon başladığında film kendini kurtarıyor. Özellikle finaldeki “bir köye karşı tek kadın” sekansı absürt ama çok eğlenceli.
John Wick evreninden bahsederken The Continental dizisine de değinmek gerek bence. 2023’te yayınlanan üç bölümlük bu mini dizi, John Wick evreninde geçen ilk televizyon projesi. Winston Scott’un gençliğini anlatıyor. Kurallar ve mekân üzerine kurulu bir dünyayı biraz fazla ciddiye alarak anlatmaya çalıştılar bence. Dizinin tutmamasının en büyük sebebi o. Yoksa High Table ve Continental ilenmesi müthiş konular.
Eğer High Table olayı ne diyorsanız, öncelikle John Wick evrenine dair öğrenmeniz gereken çok şey var demektir 🙂 Ama kısaca açıklayayım:
John Wick evreninin kalbinde yer alan High Table, dünya çapında suç işleyen 12 lorddan oluşan bir hiyerarşik kurul. Suikastçıların uymak zorunda olduğu kuralların tamamı bu yapı tarafından belirleniyor. Continental da aslında bu kurulun merkez üssü gibi. Oteller zinciri. Otellerin tarafsızlığı, altın sikke ile ödeme sistemi ve ”kan anlaşması” gibi ritüeller hep High Table mitolojisinin parçaları. Bu yapı, yalnızca fiziksel değil sembolik bir güçle de hükmeder: Kurallara itaat, hayatta kalmanın tek yoludur. İhanetin cezası ise evrenseldir: Ölüm.
Toparlamam gerekirse Ballerina, John Wick evreninin gölgesinde dans eden ama zaman zaman o gölgeyi delip kendi ışığını yakan bir film bence. İlk yarıdaki sallantılar, senaryodaki zayıflıklar ve stil sorunlarına rağmen ikinci yarıda temposunu yakalıyor. Herkesin kafasındaki “John Wick kalitesi”ne ulaşamasa da, evrenin sadık hayranları için kesinlikle görülmeye değer. Hele ki siz de benim gibi bu evrene daha önce mesafeli yaklaştıysanız, Ballerina sizin için güzel bir köprü olabilir.
Mısırlar patladıysa yazıyı burada sonlandırıyorum.
İyi seyirler!
