Ulbolsyn: Bir Kadın Mücadelesi (İKSV Özel)
2020 Kazakistan-Fransa ortak yapım Ulbolsyn’in yönetmen koltuğunda Adilkhan Yerzhanov oturuyor. Karataş Köyü’nde liseye giden kardeşini alıp onu yurtdışında okutmayı amaçlayan Ulbolsyn kardeşinin Urgen adında köydeki bir şifacıya genç eş olarak satıldığını öğrenir. Kardeşini kurtarmak için sistemin bütün halkalarını kullanan, ataerkil düzene karşı çıkan bir karakter olan Ulbolsyn’i filmin aynı zamanda ana yapımcısı olan Assel Sadvakassova canlandırıyor; Ulbolsyn’in kardeşi Azhar rolünde Dinara Sagi, Urgen rolünde Yerbolat Alkozha, gazeteci Darik rolünde Berik Aitzhanov ve Bekzat rolünde Daniyar Alshinov yer alıyor.
Film çağ dışı birçok öğeyi barındırırken sizi ana kahraman Ulbolsyn’in onlara karşı savaşına ortak ediyor. Çağ dışı öğelerden biraz bahsetmek gerekirse bunlar: çocuk gelin, şifacı, bağımsızlığını kazanmış bir kadına yapılan muamele, erkek egemenliğine boyun eğmiş bireyler ve arındırma/şeytan çıkarma seansları. Karataş’ın erkek egemen dünyasını işlemeyi seven yönetmen Ulbolsyn ile bu sefer de bir kadının mücadelesini anlatmış bize.
Yüksek tempolu müzik eşliğinde Karataş sınırlarına giren Ulbolsyn ve Azhar ile başlayan film Ulbolsyn’in okuldan Azhar’ın belgelerini almaya girmesi ile devam ediyor. Okula girdiğinde kadın memurla aralarında geçen konuşmada film boyunca gerçekleşecek olan aşağılama burada başlıyor. Kendisinin reklam filminde oynamasıyla köylüler tarafından üzerine yapıştırılan “kötü kadın” yaftası Ulbolsyn’i etkilemese de izleyici olarak her sahnede sizi rahatsız ediyor. Okuldan çıktığında kardeşinin siyah bir arabayla kaçırıldığını gören Ulbolsyn önce okuldaki güvenlik görevlisiyle konuşmaya çalışıyor fakat hiçbir bilgi alamıyor. Polise gidip adalet arayışına başlayacağı sırada polis tarafından önemsenmiyor ve işin içinde Urgen olduğu anlaşılınca da polis hiçbir şekilde yardım etmiyor. Kardeşini kurtarmak için bu sefer şehirdeki arkadaşına rica ediyor ve özel tim ile Azhar’ı evden çıkarmaya çalışıyorlar. Urgen’e olan bağlılıkları yobazlık seviyesinde olduğundan köylüler özel time izin vermiyor ve özel tim de Urgen’in tarafına katılıyor.
Bir kadın ve yobaz insanlar olarak ikiye ayırabileceğimiz bu mücadeleye bu sefer gazeteci ile devam etmeye çalışıyoruz. Onun da yardımı dokunmuyor ve bu sefer Ulbolsyn bütün parasını harcamak uğruna kardeşini kaçırma planı yapıyor. Kardeşine yaklaşmak için arınma seansı yapmak zorunda kalan Ulbolsyn bu seansta birçok erkek tarafından dayak yiyor ve bu şekilde içindeki şeytanlardan arınıyor. Kardeşini kaçırmak için planı hazır her şey yolunda giderken bir telefonla parasını ödediği kişilerin gelemeyeceğini öğreniyor. Bu aşamadan sonra kontrolü kendi eline alıyor kardeşini kurtarıyor. Kardeşi de köylüler gibi düşünse de kendisi ona daha iyi bir gelecek sunmak için her şeyi göze alıyor bu uğurda katil oluyor. Film boyunca soğukkanlı izlediğimiz Ulbolsyn bundan sonra da tavrını değiştirmeden Karataş’tan kardeşiyle beraber ayrılıyor.
“Kadın olmak kötü değil; onlar da insan.”, “Dünyadaki tüm kadınlar fahişedir.” gibi birçok eril ve aşağılayıcı cümle bulunduran film hala yaşanmakta olan olayları gerçekçi bir şekilde yansıtmış. Filmin başında, sonunda ve çocuklardan birinin sürekli söylediği Donna Summer-I Feel Love parçası ise Ulbolsyn’in mücadelesinin marşı oluyor. 1977 çıkışlı olan parçanın fütüristik havası filmde bulunan günümüze ait olmayan eskiden kalma davranışları temsil ediyor. Kış mevsiminde geçen film, kanunsuzlukların çok soğukkanlı bir şekilde yapıldığı durumu pekiştirirken aynı zamanda Ulbolsyn’in hareketlerini de bu şekilde etkiliyor. Sistemin ve toplumun bir kadını her seferinde nasıl yüzüstü bıraktığını işleyen film kısa süresiyle sizi sıkmadan izlettiriyor kendini.
Size yeni bir şey söylemeyen içinde bulunduğumuz dünyayı anlatan Ulbolsyn’i izlerken iyi seyirler dilerim.
Ulbolsyn: Bir Kadın Mücadelesi (İKSV Özel)
Ahsen Aktaş’ın Diğer Yazıları İçin Tıklayın.