Behind the Haystacks: Işık ve Gölge Arasında
Yunanistan’ın kuzey sınırında balıkçılık ve çiftçilikle geçinen üç kişilik bir ailenin trajik deneyimlerini konu alan Behind the Haystacks (2022) 13.Uluslararası Suç ve Ceza Film Festivali kapsamında seyirciyle buluşuyor. Yönetmenliğini, senaryosunun da sahibi olan Asimina Proedrou ‘nun yaptığı filmin başrollerini Stathis Stamoulakatos, Eleni Ouzounidou ve Evgenia Lavda paylaşıyor. Selanik Film Festivali’nin “Komşularla Tanışma” yarışmasında dünya prömiyerini yapan film, yarışmada Özel Mansiyon ve Yunanistan Yayın Birliği ödülü de dahil olmak üzere birçok ödül kazanmasının ardından; belli bir coğrafyaya sıkı sıkıya bağlı olsa da, tartışmalı bir konuyu dolaylı bir şekilde ele alması ve sırlarını yavaşça açığa çıkarmasıyla dikkatleri üzerine çekmeyi başarmıştır.
Behind the Haystacks, Yunan köyünde yaşayan bir ailenin hikayesini farklı üyelerin gözünden anlatarak, ekonomik kriz, göçmenlik ve aile içi dinamikleri ele alıyor. Stergios, ailesine yetişememe endişesi taşıyan bir balıkçı ve çiftçi. Karısı Maria, kilisede gönüllü çalışırken, ailenin içinde ve kilisedeki baskılara maruz kalarak kendi inancını sorguluyor. Kızları Anastasia ise aile içindeki gizliliklerle, tutuculukla ve kendi özlemleri arasında sıkışıp kalıyor.
Film, aile üyelerinin bakış açılarıyla olayları farklı bölümlerde anlatarak, nihayetinde bir yüzleşme anına doğru ilerliyor. Filmin temel gücü, ‘ Rashomon tarzı’ ile aynı zaman diliminde farklı bakış açılarından hikayeyi anlatarak seyirciye derinlikli bir bakış açısı sunması. Stergios’un ekonomik baskılar altında, ailesine yetişememe endişesi ve bu durumun getirdiği hatalarla baş etme çabası oldukça etkileyici. Maria’nın içsel çatışmaları, inancını sorgulaması ve toplumsal beklentilerle başa çıkma çabası da filmde önemli bir iz bırakıyor. Anastasia’nın gençlik hırsları, tutkuları ve ailenin beklentileri arasında sıkışıp kalışı ise günümüz gençlerinin yaşadığı kimlik ve özgürlük mücadelesini yansıtıyor.
Film, toplumsal ve bireysel konuları ustaca ele alırken, aynı zamanda Yunanistan’ın karşı karşıya kaldığı ekonomik ve göçmenlik krizlerini duygusal bir derinlikle işliyor. Bu karmaşık konuları aile içi ilişkilerle harmanlayarak, seyirciye derinlemesine düşündüren bir deneyim sunuyor. Bu kısımda samimiyet, görüntü yönetmeni Simos Sarketzis’in kamerasının aileyi en özel anlarında gözlemlemek için yaklaştığı şekilde oluşturuluyor. Aynı zamanda, özellikle göl yakınlarında, magic hour ve yarı ışık çekimleriyle duygusal bir derinlik elde ediyor. Kullanılan müzikler ise genel olarak geleneksel halk ezgileriyle ilerliyor, bu sadece mekânın çağrışımıyla kalmayıp, insanların her koşulda savunmaya hazır oldukları gelenekleri de ima ediyor.
Hikaye, yerel yozlaşmış ve ataerkil bir toplumda geçerken, tüm bir topluluğun nasıl suça, aldatmaya, boyun eğmeye ve kolektif inkara sürüklenebileceğine dair soruları gündeme getiriyor. Arka plan aynı zamanda, bir yandan insanlık için gözyaşı dökerken diğer yandan binlerce insanın sömürülmesine, yoksullaşmasına, yerinden edilmesine ve hatta ölümüne suç ortağı olan ‘medeni’ Batı toplumlarının ikiyüzlülüğünü vurguluyor. Dolayısıyla “Behind the Haystacks”, modern toplumlarımızın nereye ve neden götürüldüğüne ve bu toplumlarda bireysel insan ilişkilerinin nasıl çöktüğüne dair bir keşif. Ancak bu keşif, yozlaşmış toplumsal yapılara boyun eğen -yenilmiş- sıradan insanı mahkum etme niyetinde değil. Aksine, karanlığa ışık tutmaya ve hayatta kalmak için verdikleri günlük mücadelede, sevme, hayatlarından zevk alma ve çevrelerindeki dünyayı iyileştirme ihtiyaçlarından insani ve güzel olan her şeyi ortaya çıkarmaya çalışıyor.
Hem ele aldığı sosyal, siyasi ve psikolojik konularla hem de abartısız dili ve sağlam sinematografisiyle, Yunanistan’ın 96. Akademi Ödüllerinde En İyi Uluslararası Film adayı olan bu filme festival kapsamında bir şans verin derim.
Behind the Haystacks: Işık ve Gölge Arasında
