Safe Place: Güvenli Bir Yer
Hırvatistan’ın geçen yıl Oscar’a aday gösterdiği Safe Place filmi orijinal adıyla “Sigurno Mjesto” 15 Eylül’de ülkemizde vizyona girdi. Film intihar girişiminde bulunan Damir’i ve ailesinin devlet dairelerinde karşılaştıkları tüm zorluklara rağmen ona yardım etmesini anlatıyor.
Ailesi onu kurtarmak isterken kendi hayatını sonlandırmak isteyen Damir’i konu alan bu filmde her şey sadece 24 saatlik bir süre içinde gerçekleşiyor. Film Bruno’nun kötü bir halde olduğunu anladığı ve bunun üzerine Damir’in dairesine giderek onu intihar girişiminde bulunmuş bir biçimde görmesiyle başlıyor. İçerisinde oldukça gerçekçi ve çarpıcı deneyimler barındıran bu hikâye izleyicileri fazlasıyla etkileyeceğe benziyor.
Yönetmen Juraj Lerotić, filmde Bruno karakterine hayat veriyor. Damir rolünde ise Goran Marković yer alıyor. Filmdeki en can alıcı noktanın ise oyuncuların doğal performansları olduğu söylenebilir. Filmin temelde amaçladığı şey Damir’in bu noktaya gelişi değil bu nedenle de hikâyeyi baştan sona çözümlemek izleyicilere bırakılıyor. Özellikle de Bruno çaresizce kardeşine yardımcı olmaya çalışırken yaşadığı tüm gerilime ortak olduğunuzu hissedeceksiniz. Filmin başarısını hikâyenin temelinde yatan travmayı ortaya çıkarmak amacının güdülmemesi oluşturuyor. Haliyle temel yaklaşımın delirmenin kıyılarında dolaşan Damir’e bir türlü ulaşılamaması ve derin yalnızlığından çıkarılamaması olduğunu net bir biçimde gözlemleyebiliyoruz.
Tüm gerilimlere ek olarak ailenin devlet memurlarıyla yaşamakta olduğu bürokrasi sorunları sürecin iyi yönetilmesine yardımcı olmuyor. Genellikle sabit şekilde konumlandırılmış kamera açısı filmi izlerken oradaymışsınız hissi uyandırıyor. Bu his ise daha fazla empati yapmanıza neden olarak bu hikâyeye sizi ortak ediyor. Filmin amaçlarından birinin bürokrasi özelinde bir eleştiri geliştirmek olduğunu düşünmüyorum ancak bekletme, ciddiye almama, aciliyeti önemsememe gibi olumsuz tepkilerin başarılı bir şekilde yansıtıldığı kanısındayım. Aynı zamanda kültürümüze yakın bir film olması nedeniyle de seyirciye hitap edeceğini düşünüyorum.
Genel olarak film hakkında travmatik bir olayın aile temellerini çatlatmakta olduğu ve Damir’in intihar girişiminin aile bireylerinin kendilerini bir varoluş savaşında bulmalarına neden olduğunu yorumunu yapabiliriz. Elbette süreç anlatılırken doğal bir akış halinde gösterilen doktorlar, memurlar ve psikologlar bizlere aşina olabileceğimiz bir manzara sunuyor. Bu doğal akış sayesinde filmle büyük oranda bir içsel bağ kurmanız da olası hale geliyor.
Locarno, Saraybosna, Pekin, Şangay, Lübliyana gibi çeşitli festivallerden ödüllerle dönmüş olan Safe Place, gerçekçi bir yaklaşımla bakıldığında oldukça başarılı bir film olarak değerlendirilebilir. Tasarlanan duygusal ve psikolojik birleşim, film boyunca iç içe geçirmiş şekilde izleyiciye sunuluyor. Saraybosna’da hem en iyi yönetmen hem de en iyi erkek oyuncu ödüllerini alan Juraj Lerotić’in ilk uzun metrajlı filmi olma özelliğini taşıyan “Safe Place” aile birliğine zarar veren ruh sağlığı problemlerini hassas bir şekilde işlemeye özen göstermiş diyebiliriz. İnsanı travmalarından tetikleyen, yer yer insanın kalbini tırmalayan ve güçlükle sakin kalabilmeye kendini zorlamasına neden olan sahneleri fazlasıyla etkileyici. Bunda oyuncu performanslarının etkisi ve pek tabi başarılı sinematografisinin de katkısı var. Filmde iyi bir yönetmenlik başarısından söz edebiliriz. İntiharın eşiğindeki ruhun çoğu zaman fark edilemiyor oluşu ve bu durumun gerçeklikle kurduğu bağ derinlemesine işlenirken hayatın mutluluk ve hüzün arasındaki tezat duruşu izleyiciye gerçek yaşamdan sunulan bir kesit gibi adeta.
Filmi izlemenizi hayata ait farklı renklerin farkına varabilmeniz adına elbette öneriyorum. Ancak gerçek yaşama ait bu hikâye, intihar ve ruh sağlığı meselelerinden etkilenebilecek kişiler için kesinlikle önermediğim bir film. Benliğinize açılan kapıların, aile bağlarınıza ait bağlılığın, yaşama olan fikirlerinizin yeniden şekillenebilmesi adına sağlıklı bir bakış açısıyla izlenilebilir olduğunu belirtmekte fayda var.
Safe Place: Güvenli Bir Yer
