Parthenope: Bazı Şeyler Biter, Hayat Devam Eder
Hayatta her şeyin bir başlangıcı ve bir bitişi vardır. Tüm bunların ardından geriye acı hatıralar kalır ama hayat aynı şekilde devam eder. The Grand Beauty (La grande bellezza, 2013) filminden beri gerek estetiği, gerekse hikâye anlatımıyla aşık olduğumuz Oscar ödüllü yönetmen Paolo Sorrentino, yeni filmi Parthenope ile sizi bir kadının iç dünyasına doğru yolculuğa çıkmaya davet ediyor. Filmin başrollerinde Celeste Della Porta, Stefania Sandrelli, Gary Oldman ve Silvio Orlando gibi sağlam isimler yer alıyor. Bu film, Ayvalık’tan sonra şu an itibarıyla Filmekimi’nde seyirciyle buluşuyor. Filmekimi’ndeki gösterimlerinden sonra, 2025’in başlarında vizyona girme ihtimali %95 diyebilirim.
Hikâye, “su perisi” anlamına gelen Parthenope isimli bir kadının doğumundan gençliğine, gençliğinden yaşlılığına, yani kadının geçmişinden günümüze uzanan bir öykü. 1950’li yıllarda Parthenope, sıcak bir Napoli yazında dünyaya gelir; 70’li yıllarda ise Parthenope genç ve güzel bir kız olur. Parthenope, tıpkı diğer gençler gibi hem gençliğinin hem de hayatının tadını çıkarmakla kalmaz, aynı zamanda güzelliğiyle herkesin aklını çeler. Ancak her şeyin bir sonu vardır ve Parthenope’nin içindeki gençlik yavaşça tükenir. Çünkü kardeşinin ölümüyle hayatı tepetaklak olur. Bu ölümden sonra Napoli’de güneş eskisi kadar ısıtmaz ve deniz de eskisi gibi sakin kalmaz. Parthenope, yaşadığı olaylar ve öğrendikleri sayesinde hem dünyayı hem de kendisini farklı bir gözle görmeye başlar. Kendini tanımanın yanı sıra dünyadaki güzellikleri, acıyı, öfkeyi ve çirkinliği tanır.
Önceki yapımları The Great Beauty, Youth, The Young Pope ve Loro’nun aksine Paolo Sorrentino, bu kez bir kadının hikâyesini anlatıyor. Bir deniz kadar güzel ama bir o kadar da yalnız bir kadının hikayesi bu. Yitirilen gençliğiyle, olgunlaşmayla ve hatıralar arasında kaybolan acı dolu yaşamıyla öylesine kayıp, öylesine derin, öylesine sakin, öylesine isyankâr ve öylesine feminen. Evet, ben Sorrentino’nun bu filmine ve hikayesine yürekten hayran kaldım.
Tüm kalbimle söylüyorum ki, kesinlikle Paolo Sorrentino’nun sinemasına bayılıyorum. Görselliğiyle ve estetiğiyle hem aldatıcı hem de gerçekçi bir sinema dili var ve Sorrentino, her filmde olduğu gibi bu filmde yine görselliğiyle olağanüstü bir sinema yapmayı başarmış, hatta bazı şeyleri değiştirmiş. Öncelikle filmin görüntü yönetmenliğinden bahsetmek lazım. Sorrentino’nun önceki filmlerinin görüntülerine imza atan Luca Bigazzi’nin yerini Dario D’Antonio almış. Ancak Dario D’Antonio, tıpkı Luca Bigazzi gibi, Sorrentino’nun estetiğini bir an bile bozmamış, hatta yeni renkler katmış. Sorrentino’nun eski filmlerindeki capcanlı renklerin yanında, artık solgun renklerin de yer aldığını söyleyebilirim. Ayrıca filmdeki POV, yakın plan ve uzak çekimlerinde bile hem Sorrentino’nun hem de Parthenope’nin ruhunu hissettiğimi söylemeliyim. Sanat yönetimi ve kostümler de şahane görünüyor. 2014’ten beri pek çok filmde sanat yönetmenliği asistanlığı yapmış olan Fabio Ferrera, bu filmiyle ilk kez sanat yönetmeni olarak karşımıza çıkıyor. Fabio Ferrera’yı da hem Sorrentino’nun ruhunu hem de filmin ruhunu yansıttığı için yürekten alkışladım filmi seyrederken. Kostüm tasarımı için de aynısı geçerli; Carlo Poggioli, önceki Sorrentino filmlerinde olduğu gibi bu filmde de kostümleriyle farklı bir hava katmayı başarmış. Kısacası Sorrentino, farklı görselliğiyle bir kez daha izleyiciyi büyülemeyi başarıyor. Peki, müzikler için ne demeli?
Sorrentino’nun önceki filmlerinin de (The Great Beauty dahil) bestelerini yapan Lele Marchitelli, bu filmde bir kez daha yüreklere dokunmayı başarıyor. Özellikle filmde bir an bile susmayan trompet eşliğinde kırılganlığı, kaybolmayı ve sevilmeyi bu kadar iyi duyurabildiği başka bir müzik olmamıştı. Mayıs ayında İstanbul’da konser veren Lübnanlı müzisyen Ibrahim Maalouf’un trompet tınıları, gerçekten de sizi alıp götürmeye yeter de artar. Ayrıca Richard Cocciante’nin Era Gia Tutto Previsto ve Frank Sinatra’nın My Way gibi şarkıları da filme ayrı bir lezzet katıyor; bu şarkıların ruhumuza işlediğini söylemem gerek.
Tabii ki filmin karakterleri… Sorrentino yine her zamanki gibi şahane karakterler yaratmış. Öncelikle Parthenope’nin gençliğini oynayan Celeste Dalla Porta’dan bahsetmek istiyorum. Celeste Dalla Porta, hem güzelliğiyle hem de oyunculuğuyla gerçekten umut vaat eden kadın oyuncular arasında yer alıyor. Kendisini Monica Bellucci, Claudia Cardinale, Brigitte Bardot ve Lou de Laâge’dan sonra dünya sinemasının en dikkat çekici genç kadın oyuncularından biri olarak gösteriyor. Parthenope rolüyle filmin bütün yükünü başarıyla sırtlamış. Ancak sadece o değil, filmdeki diğer oyuncular da göz kamaştırıyor. Yakışıklılığı ve sempatiklikleriyle çok seveceğiniz Dario Aita ve Giampiero De Concilio’nun yanı sıra, Amerikalı yazar rolünde duruşuyla bile etkileyen Gary Oldman, The Hand of God ve Ferzan Özpetek’in son filmi Nuovo Olimpo‘da da izlediğimiz Luisa Ranieri, asil oyunculuğuyla Isabella Ferrari, Komutan rolünde Peppe Lanzetta ve Parthenope’nin yaşlı halini canlandıran, İtalyan Yeni Gerçekçilik akımının oyuncularından Stefania Sandrelli’yi yürekten alkışlamak gerekiyor. Hepsi, yitip giden hayallerin arasında kaybolan, yeri geldiğinde aşka yelken açan, yeri geldiğinde ise bir hiç uğruna dünyadan geçip gitmeyi anımsatan rollerde parlıyorlar.
Uzun lafın kısası, Parthenope, Sorrentino’nun en iyi filmi değil belki ama en iyilerinden biri, bana sorarsanız. Dahası, Sorrentino’nun değişim sinyalleri verdiği bir film. Kırılganlığı, sevilmeyi, üzüntüyü, hayal kırıklığını, zamanın içinde sorgulamayı ve her şeye rağmen hayata devam etmeyi mükemmel bir dille anlatmayı başarıyor. Bu yolculuğa katılmak bize düşüyor. Dünya genelinde seyircileri ikiye böldü mü bilemem, ama siz en iyisi Filmekimi’nde bu filmi izleyin, kendi gözlerinizle görün ve kararınızı verin. Pişman olmayacağınız bir deneyim sizi bekliyor.
Parthenope: Bazı Şeyler Biter, Hayat Devam Eder
